Doktora Tezi Tanıtımı

07May19

POWER RELATIONS IN VIDEO GAMES: A QUANTITATIVE RESEARCH ON TURKISH GAMERS

Ali Çağıl Ömerbaş, Bahçeşehir Üniversitesi Doktora Tezi 2018.

Oyun sektörünü, günümüzde geldiği nokta itibarıyla belki de tüm ortamlar içinde en dikkat çekicisi haline geldi. Tüm zamanların en çok satan ürününün Grand Theft Auto V (2013) olması bu durumun göstergelerinden bir tanesi. Kullanıcılara sürekli yeni etkileşim seçenekleri sunmaya çalışan bu ortama insanlar arasında süregelen ilişki şekilleri de yansımaktadır. Bu sunumun esas konusu oyuncular arasındaki iktidar ilişkileri; video oyunları oynarken oyuncuların farklı güç ilişkilerini nasıl kullandıkları ele alınacak. Güç tanımlanması zor bir kavram, ancak çoğunlukla etkileme yeteneği ile açıklanmaktadır. Bu yeteneğin temeli olarak John French ve Bertram Raven’ın tanımladığı beş temel bulunuyor: zorlayıcı (ceza tehdidi), özdeşleşim (taraflar arasındaki duygusal çekim), ödül (çıkar vaadi), uzman (uzmanlığa duyulan inanç) ve yasal (kurallarla belirlenmiş pozisyon kaynaklı) güçler. Daha önce alanda pek çok kez denendiği ve halen geçerli bir ölçüt olarak kabul edildiği için araştırmamda öncelikle bu temellerden faydalandım.

Bu çalışma video oyunlarında üç olası güç ilişkisini tanımlıyor. Birincisi, oyun tasarımcısının tüm oyun üzerindeki gücü. Oyunlardaki tüm kurallar ve anlatı unsurları tasarımcıların kontrolünde olduğu için bir oyun üstündeki en büyük güç kendilerindedir. İkinci güç ilişkisi, oyuncuların video oyunları üzerindeki gücüdür; oyunda ilerleyebilme yetenekleri. Oyunun sunduğu etkileşim seçeneklerine bağlı olarak çeşitli güç ilişkileri kurulabilir; şimdiye kadar tanımlanmış bütün güç biçimlerini temsil eden oyunlar bulunabilir.

Sonuncusu, bir oyuncunun diğeri üstündeki gücüdür. Bu ilişki iki şekilde olabilir: ya kendi aralarında herkes bireysel oynarken -ki bu inter-güç ilişkileri olarak adlandırılır, ya da bir ekiple birlikte çalışan takım üyelerinin kendi aralarında gerçekleşebilir. Buna intra-güç ilişkileri denir. Oyunculardaki güç algısını ve tercih edilen güç temellerini ölçmek adına 321 oyuncuya anket uygulandı: Bunların 184’ü inter-güç ilişkileri açısından (Unturned, DayZ, Metin2); 137’si intra-güç ilişkileri (LOL, Dota2, Heroes of the Storm) açısından değerlendirildi. Solo oynanabilen oyunlarda en etkili güç uzman gücü, arkasından da ödül gücü geliyor. Diğer güç temelleri için anlamlı sonuçlar bulunamadı. Ayrıca 30 yıldan fazla oyun oynayan insanlar uzman gücünden 5-9 yıldır oynayanlara göre daha az etkiliyor. Ödül gücü 5-9 yıldır oyun oynayan oyuncular için 20-24 yıl arası oynayanlara göre daha etkili. Bekâr oyuncularda güç algısı partneriyle beraber yaşayanlara göre daha az etkili. Kendisini diğer olarak tanımlayan oyuncular için yasal güç, bekârlara göre daha etkili. Eğitici oyunları tercih edenler için uzman gücü daha az etkili.

Takım oyuncuları için anlamlı olan güç temelleri sırasıyla özdeşleşim, uzman, ödül, yasal güç (ödül ve yasal güç temelleri sınırdan anlamlı sonuçlar verdi). İntra-güç ilişkilerinde ilginç bir sonuç daha çıktı: genel güç algısı ve uzman gücü ters orantılı. Yani uzmanlıktan etkilenme arttıkça genel güce olan inanç azalıyor. Ayrıca, yasal güç yüksekokul mezunları için üniversite mezunlarına göre daha etkili. Yüksekokul mezunları zorlayıcı güçten üniversite ve lise mezunlarına göre daha çok etkileniyor. Hayatta kalma/zanaat oyunlarını tercih edenler için genel güç daha etkili. Spor ve simülasyon oyuncuları için özdeşleşim gücü daha anlamlı. Hayatta kalma oyuncuları için yasal güç daha etkili. Uzman gücü dövüş oyunlarında daha etkili. Diğer türlere göre simülasyon oyuncuları zorlayıcı güçten daha çok etkileniyor.

Filed under: Uncategorized   |  2 Comments